Nauka osobowości
Co decyduje o tym, w jakim stopniu jesteśmy podobni, a w jakim się różnimy, jako istoty ludzkie? Co czyni każdego z nas wyjątkowym i unikalnym? Czy rodzimy się tacy i czy tacy pozostaniemy na całe życie? A może możemy – czy musimy – się zmienić, aby wykorzystać potencjał?
Te pytania fascynują nas od wieków. Teraz mamy narzędzia, które pozwalają naprawdę zająć się nauką o ludzkich zachowaniach.
Natura? Wychowanie?
Wiemy na przykład, że nasze geny odgrywają ważną rolę w określaniu tego, kim jesteśmy. Różne typy osobowości są dziedziczone, przynajmniej częściowo. Czasami nazywamy ten składnik osobowości „temperamentem”. To, że każdy z nas jest zaprogramowany od urodzenia, może predysponować nas do bycia, powiedzmy, poszukiwaczem przygód, samotnikiem, analitykiem, duszą towarzystwa, bystrym kujonem lub sentymentalną kałużą łez.
Ale wiemy też, że liczy się doświadczenie. Nasze mózgi rozwijają się stopniowo i są w pełni ukształtowane dopiero po dwudziestym roku życia. To, co przydarzy się nam w ciągu tych lat, ukształtuje nasze zachowanie (niespokojne, wojownicze, spokojne, ufne, przebiegłe, luzackie).
Rzeczywiście, nasze doświadczenia przyczyniają się również do samego funkcjonowania naszego mózgu. Okablowanie, które dziedziczymy, jest szczątkowe w chwili urodzenia. Kluczowe znaczenie ma to, jak nasze dojrzewające obwody mózgowe łączą się ze sobą w miarę dorastania. Pech, taki jak wczesna trauma, lub zaniedbanie, może przerwać lub wykoleić proces zdrowego rozwoju osobowości.
Czy możemy się zmienić?
Zanim osiągniemy wiek 20 lat, mamy już wszystkie komórki mózgowe, jakie kiedykolwiek będziemy mieć – a przynajmniej tak nauczano w podręcznikach. Zło! Nowa technologia, taka jak obrazowanie mózgu, ujawniła, że nowe komórki mózgowe mogą „rodzić się” w częściach mózgu przez cały cykl życia, nawet w starszym wieku.
Czasami choroby, takie jak demencja czy schizofrenia, bezpośrednio zmieniają funkcjonowanie mózgu, a wraz z nim osobowość. Jednak mózg jest niezwykle elastyczny i adaptacyjny. Okazuje się, że jest w stanie wzbogacić się lub dostosować, przy wsparciu takich rzeczy, jak leki, ćwiczenia, a nawet psychoterapia czy ćwiczenia mantalne.
Czy możemy się zmienić? Rzeczywiście, możemy .
Style osobowości i zaburzenia osobowości
Psychiatrzy, psychologowie, socjolodzy i inni badacze ludzkich zachowań przez całą historię starali się opracować standardowy system klasyfikacji najpowszechniejszych wzorców osobowości.
Dzięki wysiłkowi i długotrwałej wytrwałości niektórym osobom można ogromnie pomóc dzięki psychoterapii lub wartościowym programom rozwoju wewnętrznego. Niestety osoby z zaburzonymi wzorami osobowości lub żyjące na nieświadomym autopilocie, zazwyczaj nie zdają sobie sprawy, że coś jest nie tak. Rzeczywiście, często wierzą, że wina za problemy, emocje, brak spełnienia leży w większości po stronie wszystkich innych, a nie ich samych.
Style osobowości są jednak elastyczne i adaptacyjne. Nawet jeśli jesteś w życiu w nieciekawym punkcie, masz kłopoty ze sobą, przy wystarczającej motywacji i dyscyplinie możesz się zmienić, jeśli chcesz – bo narzędzia do tego są.
Jak osobowość jest jak ciśnienie krwi
Pomyśl o osobowości jako o spektrum lub wymiarze, takim jak ciśnienie krwi. Potrzebujesz go do życia, ale zbyt dużo lub zbyt mało tego biologicznego niezbędnego czynnika może stać się problemem. Podobnie każdy z nas ma osobowość, niezbędną do funkcjonowania w tym świecie. Jeśli jednak pewne cechy osobowości są zbyt widoczne (lub może zbyt minimalne), mogą pojawić się problemy.
Na przykład, jeśli masz dużo czynnika odważnego, to będziesz mieć pewnośc siebie, charyzmę, silne skupienie na działaniu i celu. Jeżeli jednak będzie to zaburzone, będzie go skrajnie za dużo – staniesz się dyktatorem, nie do zniesienia zimnym i bezwzględnym tyranem. Jesli będzie go za mało – będziesz nieśmiały, wstydliwy, bez pewności siebie i energi do osiągania ważnych celów.
Normalne życie dla ciebie
Wymiarowa natura normalnego, adaptacyjnego stylu osobowości jest kluczem samopoznania w systemie ORSA .
Kiedy już przystąpisz do testu samooceny i obejrzysz cały Autoportret, będziesz wiedzieć, co jest dla Ciebie normalne, oraz jak zmieniać konkretne czynniki zachowania, aby żyć pełnią.
Zainwestuj w siebie i aktywuj program KIM NAPRAWDE JESTEM – to będzie remont generalny twojego wnętrza.
