Porażka jest czymś, z czym nieuchronnie musimy się mierzyć w naszym codziennym życiu.

Cytat Mandeli: „Nigdy nie przegrywam, albo wygrywam, albo się uczę” przypomina nam, że porażka nie jest i nie powinna być postrzegana jako coś negatywnego. Wręcz przeciwnie, stanowi cenną okazję do nauki, rozwoju i doskonalenia się. Kluczem jest to, jak reagujemy na nasze porażki: jeśli podejdziemy do nich konstruktywnie, traktując je jako okazje, możemy przekształcić je w narzędzie rozwoju.

Wręcz przeciwnie, jeśli odbieramy je jako ostateczne porażki lub pozwalamy, aby podkopały naszą pewność siebie, ryzykujemy, że staną się przeszkodą na drodze do osiągnięcia naszych celów.

Finał tenisowego Australian Open odbył się w niedzielę 26 stycznia 2025 r., a jego bohaterami byli Włoch Jannik Sinner i Niemiec Alexander Zverev.
Jannik Sinner triumfował pokonując Zvereva; wielkim rozczarowaniem dla niemieckiego tenisisty, który po raz trzeci z trzech przegrał w finale Wielkiego Szlema.

Najpierw frustracja i złość wyrażone kilkoma udeżeniami rakietą, potem płacz na ławce rezerwowych. Tak Zverev rozładowuje energię tuż po meczu.
Kiedy Jannik zauważył jego stan, podszedł do niego i pocieszył go, okazując przy tym wzruszający gest uczciwej gry.

Cudowny widok, kwintesencja sportu.

Skupiając się jednak na porażce tenisisty Zvereva, możemy zastanowić się, w jaki sposób to wydarzenie, które uważamy za „porażkę”, można wykorzystać jako trampolinę do osiągnięcia sukcesu, zaczynając od popełnionych błędów.
Jedną z pierwszych rzeczy, którą możemy zrobić, jest uświadomienie sobie faktu, że porażka jest wynikiem osiągnięć sportowych, tzn. sposobu, w jaki stawiliśmy czoła konkurencji, sposobu, w jaki się zaangażowaliśmy i wystawiliśmy na ryzyko.
Porażka, podobnie jak zwycięstwo, jest wynikiem podróży i dlatego wiąże się ze wszystkim, co robimy przed, w trakcie, a czasem nawet po wyścigu.

Jak pyta psycholog i psychoterapeuta Dario Grigoli:

„Dlaczego ważne jest, aby nadać wartość wynikowi negatywnemu?”

Przyjęcie odpowiedzialności za wynik pozwala nam uwolnić się od fatalistycznego nastawienia, mentalności ofiary i poczucia niesprawiedliwości, które często towarzyszą nieosiągnięciu zamierzonych celów.
Co więcej, świadomość, że sami ustaliliśmy wynik, daje nam możliwość samostanowienia, pozwalając nam działać z nową energią i wpływać na nasz sportowy „los”.

W tym kontekście ważne jest, aby skupić się na tym, co się nie udało, a analiza przyczyn porażki pozwala nam poznać nowe strategie przygotowań na przyszłość.

Po porażce warto stawiać sobie realistyczne i osiągalne cele, które pomagają zachować pewność siebie i wysoki poziom motywacji.

Zazwyczaj po porażce nawet najlepsi sportowcy i drużyny stawiają sobie nowe cele, mając na celu osiągnięcie dobrego występu, a nie dobrego wyniku.
W rzeczywistości, jeśli skupimy uwagę tylko na rezultacie, ryzykujemy, że popadniemy w stan mentalnego ograniczenia, który ostatecznie nas powstrzyma.
Wręcz przeciwnie, determinacja do osiągnięcia dobrych wyników w zawodach pozwala nam na osiągnięcie stanu psychicznego, który pozwala nam dać z siebie wszystko, co najlepsze, co jest doskonałym antidotum nawet w obliczu porażki: bez żalu, bez urazy.

Dzielenie się swoimi uczuciami z trenerami, kolegami z drużyny, swoim trenerem mentsalnym, czy rodziną jest ważne; zewnętrzne wsparcie może zapewnić nową perspektywę, inne spojrzenie i zachętę.

Innym ważnym czynnikiem, który może łagodzić negatywne skutki porażki, a tym samym pomagać w zmniejszeniu strachu przed nią, jest odporność psychiczna. Koncepcję tę definiuje się jako zdolność do powrotu do normalnego poziomu funkcjonowania po wystąpieniu stresującego zdarzenia, np. porażki.
Odporność to umiejętność podniesienia się po niepowodzeniu. Wytrwali sportowcy traktują porażki jako coś tymczasowego i zachowują pozytywne nastawienie.
Zrozumienie, że postęp nie następuje z dnia na dzień, pomaga zachować motywację i wytrwałość, nawet jeśli efekty nie są natychmiastowe.

Na koniec, ważne jest, aby traktować siebie z życzliwością i nie być wobec siebie zbyt surowym. Nadmierna samokrytyka może powodować uczucie frustracji. Bycie wyrozumiałym wobec siebie ułatwia pokonywanie porażek.

Jako trener trenerów i zawodników, uczę profesjonalnie jak radzić sobie z porażką i przekłuwać ją w rozwój, progres i przyszły wymarzony sukces. Aktywuj dostep do Twojego rozwoju i wejdź na wyższy poziom. Poznaj ofertę unikalnych kursów.

Sławek Luter – trener i autor.